धेरैपछि उनले लेखिन्–‘म कसैको विषयको साधन होइन । मलाई कसैको विषयको साधन बन्ने रहर पनि छैन ।’ मेरो कथाको वालापनमै पोलियोको सिकार हुने खतरा बढिरहेको छ । उनको यो तर्कबाट मेरो कथालाई औंलो लागेको अनुभुत हुन्छ । मुलुकबाट औंलो उन्मुलन भएको कयन भयो होला, मेरो शव्दहरु अहिले पनि यसका प्रभावमा प्रताडित हुन थालेका छन् ।
म अन्तरमनमा शव्दहरुको छालसँग रुमल्लिरहेको छु–एउटा विषयको अन्त्य हुन सक्तैन । तर, त्यसका सन्दर्भहरु फरक कोणबाट वग्न सक्छन् । उनीसँगको मेरो सम्बन्ध कुन कोणबाट वगिरहेको होला ? उनीसँगको मेरो नयाँपन कुन सन्दर्भसँग नजिक होला ? ठ्याक्कै, ठम्याउन सकिरहेको छैन, मैले । उनको तर्क मेरो च्याटवक्समा उत्रिएपछि दोहोरो वार्तालाई कसरी निरन्तरता दिने होला ? प्रश्नहरुसँग छुत्ती खेलिरहेको छु, उत्तरहरुको भेउ पाउन सकेको छैन ।
०००
उनी आजभोली मसँग रुष्ट हुनुका कारणहरु म खोज्न सक्तिन ।
सहर र सहरसँग जोडिएका अनेकन रहरहरु जोड्न सक्तिन । त्यसमाथि उत्तरआधुनिक समाजमा हुर्किनु र समय विताउनुका रहस्यहरु फरक हुन सक्छन् । म नेपाली समाजसँग गतिशिल बनेर नयाँ समाजको नजिक जान खोजिरहेको छु–इन्टरनेटको सुत्राधार मार्फत, बारम्बार । उनीसँगको मेरो सम्बन्ध यहाँ होइन, त्यहाँ फरक ढंगबाट अघि बढ्नेछ भन्ने मेरो कल्पनामा अडिएको थियो । तर, लाग्छ, यो भताभुंग हुँदैछ । उनमा आएको क्षणिक परिवर्तन, उनमा आएको नयाँ चिन्तन, उनले अँगालेको नयाँ सोच, उनले सोचेको पश्चगामी समाजको चित्रसँग । पश्चगामी, पश्चिमा पश्चगामी सोच ।
०००
उनी बारम्बार जीवनको आकारको कुरा गर्थिन् । उनका शव्दहरु उमेर योगसँग निरन्तर जोडिएका हुन्थे । प्रेमलाई वास्तविकतासँग नजरअन्दाज गर्ने उनको शैली थियो । त्यसैले उनी पीरामिडको कुरा गर्थिन् । भारी बर्षा भइरहेको छ, बाहिर । असिना खसेको छैन, टिन बज्रिरहेको छ । सहरको गल्ली खहरे भएको छ, विजुली आउने जाने निरन्तर चलिरहेको छ । विछ्यौनाको कुनामा सिरानीलाई आड लगाएर म इन्टरनेटको इनबक्स कोट्याइरहेको छु ।
‘पीरामिडको कुरा गर्छौ तिमी । प्रेममा पीरामिडको अवस्था जहिलेपनि सुल्टोबाट दौडिरहेको हुन्छ । सायद, जीवनको सुरुआत, कर्मको बाटो उल्टो पिरामिडबाट बगेका कारण मेरो प्रेमको महत्व उल्टोबाट सुरु हुन्छ, तिम्रो प्रेमको महत्व सुल्टोबाट अभिव्यक्त हुन्छ होला ।’ मैले कोरेको शव्द उत्रियो, रहरमा, लहडमा फेरि ।
०००
घरि घरि लाग्छ, बाघ भोको हुँदा घाँस खाने कथा मैले सुनेको छैन । मेरो जीवन बाघको खुवाइको अर्थसँग जोडिएको छैन । म सँधैभरी कमिलाको दिनचर्यालाई कायम राख्ने मान्छे । गन्तव्य कहाँ हो ? थाहा छैन तर फुर्सद छैन । निरन्तर यात्रा चलिरहेको छ, भारी बोकिरहेको छु । समाजको, सहरको, रहरको, बाध्यताको, कर्मको, निरन्तर । उनका यस्ता टिमुर्केका कुराकानीले घरिघरि मलाई रनाहा छुटाउँछ । च्याटबक्समा उनीमात्र हैन, मेरा लागि पनि केही मान्छे मरिहत्ते गरेर बसीरहेका छन् भन्ने पनि लाग्छ । तर, उनीसँगको संवाद एउटा भावनाको पुलिन्दा बनाउन सक्षम भएका कारणले मैले त्यो कारणलाई निमिट्यान्न बनाउने सोच पनि गर्न सक्तिन । उनीसँगको संवाद भनेको लिलिपुटहरुको सहरमा गएर भाषण गरेको होइन, विल्कुल मनदेखि मुटुको चालदेखि ध्यान एकछत्र केन्द्रित भएको विषय हो । ‘विषय मैले बनाउन खोजेको होइन, मैले पात्र पनि खोजेको होइन, तिमी त्यो चिज हौ जुन मेरो सृजनासँग घुलित भएर संवादको चरणमा आयौ तर संवेदनाको वेगपनि साथै ल्यायौ ।’ म उनलाई भनिरहेको छु ।
०००
‘मान्छे कति वासना आउँछ र कति गन्हाउँछ भन्नेले उसका दुइटा बाध्यताहरुमाथि प्रकाश पारिरहेको हुन्छ । वासना आउँदा ऊ सोखको जीवनलाई संगालिरहेको हुन्छ र पूँजीवादी अर्थतन्त्रको वकालत गरिरहेको हुन्छ, गन्हाउँदा ऊ क्रान्तिकारी र सामान्य आधारभुत अधिकारको आँसु छाडिरहेको हुन्छ । म पनि नदेखिनेगरी शव्दबाट थोपाहरु चुहाउँछु अलि–अलि, त्यसकारण तिम्रो बासनासँगको सम्बन्ध मेरो पसिनाले कसरी गाँस्न सक्ला ?’, उनको इनबक्सतिर म पोष्ट गरिरहेको छु । यो मेरो पछिल्लो पोष्ट खसेपछि उनी मसँग आक्रोशित भइन होला, म सोचीरहेको छु । जव झरीका लागि वादलको आवश्यकता पर्न छाडिसक्यो, घामका लागि दिनको आवश्यकता पनि हुन छाड्यो, उज्यालोका लागि अँध्यारोको महत्व घटिरहेको विश्वमा मेरो शव्दमाथि क्रोध जन्मनु कुने नौलो होइन । तर, म निरन्तर उनलाई संवेदनाको अर्थ बुझाउनका लागि यी सवै कुराहरु गरिरहेको छु ।
हुँदो रहेछ, जव आकाशबाट ताराहरु झिलमिलाएर धर्तीमा खसौंला झै गर्छन्, यानहरु धुवाँको रेखा छाडेर अर्को विश्वमा पुगेको संकेत गर्छन्, आकाशतिर नियाँलेर त्यता आउने रहर ।
मान्छे कति कल्पनामा पनि बाँचेको हुन्छ, कल्पना जव यथार्थको बलेसींमा बजारीन्छ, मानिसमा केही परिवर्तन हुन सक्छ तर त्यहाँभित्रको प्रेम अजम्बरी नै हुन्छ । त्यसकारणपनि आकाशतिर नियाँलेर केही महत्वकांक्षामुखि प्रेमिल दिनको कल्पना स्वभाविक हुन थालेको छ ।
यो दुनियाँ छुटे पनि, नरहेपनि मेरो प्रेम उनीप्रति, कम हुने हैन, उनले माने पनि नमाने पनि, उनले ठानेपनि नठानेपनि, उनले यो बाटो मोडेर अन्तैतिर लागेपनि आखिर फूलहरुको संसारमा म रुमल्लिसकेको थिएँ, त्यसलाई परिवर्तन गर्न सक्तिनन् उनले पनि । फूलहरुले आफ्नो अर्थ थाहा पाउने भए ओइलाउँदैन थिए होला, आवरणको सुन्दरता फूलसँगको तुलनाका लागि काफि होला, म आवरणसँग हैन अन्तरमनसँग घुलित हुने कोशिशमा थिएँ, उनले मलाई रेसपोन्स गरिनन्, किन ? योसँग पनि अव सरोकार हुन छाड्यो । म फूलसँग प्रित लाउनका लागि फूलको प्रतिक्रियाहरुको पर्खाइमा रहन्न अव, अक्षरहरु जोडिरहेको छु । किनभने म सहरको एउटा कोठामा बन्दिजस्तो छु । अन्तरमनको बन्दि । आफ्नै बन्दि । आफ्ना शव्दहरुको घेराभित्रको बन्दि, अन्तरसंवादबाट पीडित भएको छु । यसको उद्दार शव्दबाट नै हुन्छ, उनको शव्दबाट, आश छ हुनेछ । म त्यसको प्रतिक्षामा फेरिपनि इनबक्समा नियाँलिरहेको छु । मेरो इनबक्स निक्कै बेरसम्म पनि खाली छ, रातको २ बजीसकेको छ, यहाँ । काठमाण्डू निधाइसकेको छ, बस म जागेको छु । विरालो कराउन थालिसके, भूतहरु जागे सायद । तर, म निरन्तर इनबक्सतिर नियाँलिरहेको छु.....निरन्तर, बारम्बार, फेरिपनि ...उत्तरको पर्खाइ छ ।
म अन्तरमनमा शव्दहरुको छालसँग रुमल्लिरहेको छु–एउटा विषयको अन्त्य हुन सक्तैन । तर, त्यसका सन्दर्भहरु फरक कोणबाट वग्न सक्छन् । उनीसँगको मेरो सम्बन्ध कुन कोणबाट वगिरहेको होला ? उनीसँगको मेरो नयाँपन कुन सन्दर्भसँग नजिक होला ? ठ्याक्कै, ठम्याउन सकिरहेको छैन, मैले । उनको तर्क मेरो च्याटवक्समा उत्रिएपछि दोहोरो वार्तालाई कसरी निरन्तरता दिने होला ? प्रश्नहरुसँग छुत्ती खेलिरहेको छु, उत्तरहरुको भेउ पाउन सकेको छैन ।
०००
उनी आजभोली मसँग रुष्ट हुनुका कारणहरु म खोज्न सक्तिन ।
सहर र सहरसँग जोडिएका अनेकन रहरहरु जोड्न सक्तिन । त्यसमाथि उत्तरआधुनिक समाजमा हुर्किनु र समय विताउनुका रहस्यहरु फरक हुन सक्छन् । म नेपाली समाजसँग गतिशिल बनेर नयाँ समाजको नजिक जान खोजिरहेको छु–इन्टरनेटको सुत्राधार मार्फत, बारम्बार । उनीसँगको मेरो सम्बन्ध यहाँ होइन, त्यहाँ फरक ढंगबाट अघि बढ्नेछ भन्ने मेरो कल्पनामा अडिएको थियो । तर, लाग्छ, यो भताभुंग हुँदैछ । उनमा आएको क्षणिक परिवर्तन, उनमा आएको नयाँ चिन्तन, उनले अँगालेको नयाँ सोच, उनले सोचेको पश्चगामी समाजको चित्रसँग । पश्चगामी, पश्चिमा पश्चगामी सोच ।
०००
उनी बारम्बार जीवनको आकारको कुरा गर्थिन् । उनका शव्दहरु उमेर योगसँग निरन्तर जोडिएका हुन्थे । प्रेमलाई वास्तविकतासँग नजरअन्दाज गर्ने उनको शैली थियो । त्यसैले उनी पीरामिडको कुरा गर्थिन् । भारी बर्षा भइरहेको छ, बाहिर । असिना खसेको छैन, टिन बज्रिरहेको छ । सहरको गल्ली खहरे भएको छ, विजुली आउने जाने निरन्तर चलिरहेको छ । विछ्यौनाको कुनामा सिरानीलाई आड लगाएर म इन्टरनेटको इनबक्स कोट्याइरहेको छु ।
‘पीरामिडको कुरा गर्छौ तिमी । प्रेममा पीरामिडको अवस्था जहिलेपनि सुल्टोबाट दौडिरहेको हुन्छ । सायद, जीवनको सुरुआत, कर्मको बाटो उल्टो पिरामिडबाट बगेका कारण मेरो प्रेमको महत्व उल्टोबाट सुरु हुन्छ, तिम्रो प्रेमको महत्व सुल्टोबाट अभिव्यक्त हुन्छ होला ।’ मैले कोरेको शव्द उत्रियो, रहरमा, लहडमा फेरि ।
०००
घरि घरि लाग्छ, बाघ भोको हुँदा घाँस खाने कथा मैले सुनेको छैन । मेरो जीवन बाघको खुवाइको अर्थसँग जोडिएको छैन । म सँधैभरी कमिलाको दिनचर्यालाई कायम राख्ने मान्छे । गन्तव्य कहाँ हो ? थाहा छैन तर फुर्सद छैन । निरन्तर यात्रा चलिरहेको छ, भारी बोकिरहेको छु । समाजको, सहरको, रहरको, बाध्यताको, कर्मको, निरन्तर । उनका यस्ता टिमुर्केका कुराकानीले घरिघरि मलाई रनाहा छुटाउँछ । च्याटबक्समा उनीमात्र हैन, मेरा लागि पनि केही मान्छे मरिहत्ते गरेर बसीरहेका छन् भन्ने पनि लाग्छ । तर, उनीसँगको संवाद एउटा भावनाको पुलिन्दा बनाउन सक्षम भएका कारणले मैले त्यो कारणलाई निमिट्यान्न बनाउने सोच पनि गर्न सक्तिन । उनीसँगको संवाद भनेको लिलिपुटहरुको सहरमा गएर भाषण गरेको होइन, विल्कुल मनदेखि मुटुको चालदेखि ध्यान एकछत्र केन्द्रित भएको विषय हो । ‘विषय मैले बनाउन खोजेको होइन, मैले पात्र पनि खोजेको होइन, तिमी त्यो चिज हौ जुन मेरो सृजनासँग घुलित भएर संवादको चरणमा आयौ तर संवेदनाको वेगपनि साथै ल्यायौ ।’ म उनलाई भनिरहेको छु ।
०००
‘मान्छे कति वासना आउँछ र कति गन्हाउँछ भन्नेले उसका दुइटा बाध्यताहरुमाथि प्रकाश पारिरहेको हुन्छ । वासना आउँदा ऊ सोखको जीवनलाई संगालिरहेको हुन्छ र पूँजीवादी अर्थतन्त्रको वकालत गरिरहेको हुन्छ, गन्हाउँदा ऊ क्रान्तिकारी र सामान्य आधारभुत अधिकारको आँसु छाडिरहेको हुन्छ । म पनि नदेखिनेगरी शव्दबाट थोपाहरु चुहाउँछु अलि–अलि, त्यसकारण तिम्रो बासनासँगको सम्बन्ध मेरो पसिनाले कसरी गाँस्न सक्ला ?’, उनको इनबक्सतिर म पोष्ट गरिरहेको छु । यो मेरो पछिल्लो पोष्ट खसेपछि उनी मसँग आक्रोशित भइन होला, म सोचीरहेको छु । जव झरीका लागि वादलको आवश्यकता पर्न छाडिसक्यो, घामका लागि दिनको आवश्यकता पनि हुन छाड्यो, उज्यालोका लागि अँध्यारोको महत्व घटिरहेको विश्वमा मेरो शव्दमाथि क्रोध जन्मनु कुने नौलो होइन । तर, म निरन्तर उनलाई संवेदनाको अर्थ बुझाउनका लागि यी सवै कुराहरु गरिरहेको छु ।
हुँदो रहेछ, जव आकाशबाट ताराहरु झिलमिलाएर धर्तीमा खसौंला झै गर्छन्, यानहरु धुवाँको रेखा छाडेर अर्को विश्वमा पुगेको संकेत गर्छन्, आकाशतिर नियाँलेर त्यता आउने रहर ।
मान्छे कति कल्पनामा पनि बाँचेको हुन्छ, कल्पना जव यथार्थको बलेसींमा बजारीन्छ, मानिसमा केही परिवर्तन हुन सक्छ तर त्यहाँभित्रको प्रेम अजम्बरी नै हुन्छ । त्यसकारणपनि आकाशतिर नियाँलेर केही महत्वकांक्षामुखि प्रेमिल दिनको कल्पना स्वभाविक हुन थालेको छ ।
यो दुनियाँ छुटे पनि, नरहेपनि मेरो प्रेम उनीप्रति, कम हुने हैन, उनले माने पनि नमाने पनि, उनले ठानेपनि नठानेपनि, उनले यो बाटो मोडेर अन्तैतिर लागेपनि आखिर फूलहरुको संसारमा म रुमल्लिसकेको थिएँ, त्यसलाई परिवर्तन गर्न सक्तिनन् उनले पनि । फूलहरुले आफ्नो अर्थ थाहा पाउने भए ओइलाउँदैन थिए होला, आवरणको सुन्दरता फूलसँगको तुलनाका लागि काफि होला, म आवरणसँग हैन अन्तरमनसँग घुलित हुने कोशिशमा थिएँ, उनले मलाई रेसपोन्स गरिनन्, किन ? योसँग पनि अव सरोकार हुन छाड्यो । म फूलसँग प्रित लाउनका लागि फूलको प्रतिक्रियाहरुको पर्खाइमा रहन्न अव, अक्षरहरु जोडिरहेको छु । किनभने म सहरको एउटा कोठामा बन्दिजस्तो छु । अन्तरमनको बन्दि । आफ्नै बन्दि । आफ्ना शव्दहरुको घेराभित्रको बन्दि, अन्तरसंवादबाट पीडित भएको छु । यसको उद्दार शव्दबाट नै हुन्छ, उनको शव्दबाट, आश छ हुनेछ । म त्यसको प्रतिक्षामा फेरिपनि इनबक्समा नियाँलिरहेको छु । मेरो इनबक्स निक्कै बेरसम्म पनि खाली छ, रातको २ बजीसकेको छ, यहाँ । काठमाण्डू निधाइसकेको छ, बस म जागेको छु । विरालो कराउन थालिसके, भूतहरु जागे सायद । तर, म निरन्तर इनबक्सतिर नियाँलिरहेको छु.....निरन्तर, बारम्बार, फेरिपनि ...उत्तरको पर्खाइ छ ।
No comments:
Post a Comment