रक्सिमा डुवेका पत्रकार उठे, लेखे र बाँडिदिए खुशी नै खुशी

एक बिन्दुमा राजाले मलाइ सोधे – विजय , तिमीले जिन्दगीबाट के पायौ ? 'सरकार, पहिला पटक दर्सन पांउदा सरकार निकै शक्तिशाली होइबक्सन्थ्यो । त्यस दिन म जुन आदर, सम्मान र खुलापनका साथ कुराकानी गर्थे , आजको दिनमा पनि म त्यतिकै आदर, सम्मान र खुलापनका साथ कुरा गर्दै छु । त्यस दिन मेरो आवाज न घटेको थियो , न त आज बढेको छ । मैले जीवनमा पाएको भन्या यही हो , सरकार ।'

चर्चित पत्रकार विजय कुमारको वहुप्रतिक्षित पुस्तक 'खुशी' विमोचन समारोह यथार्थमा खुशी नै खुशी बाँड्ने थलो बन्न पुगेको छ। उनले आफ्नो जीवनमा सहयोग पुर्‍याउने सबैको मुग्धकण्ठले प्रशंसा गर्दै आफ्नो तर्फबाट सहयोगको हात पनि फैलाए। त्यति मात्र होइन उनले मदिरामा डुबेर बर्बाद हुन लागेको आफ्नो जीवन यसबाट बाहिर निकाल्न भएका भगिरथ प्रयत्नलाई यसमा समावेश गरेको बताएका छन्। उनी मदिराबाट मुक्त भएको १० वर्ष भएको छ। मदिराले बर्बाद बनाएका जीवनहरूमा फेरि खुशी फर्काउन आफूले सहयोग गर्ने वाचा उनले गरे।

राजधानीमा शुक्रबार आयोजित पुस्तक विमोचन समारोहमा उनले आफ्नी आमामार्फत् सम्पूर्ण आमाहरूलाई नमन गरे। आफ्ना गुरू नाम्खा रिम्पोछेबाट उनले पुस्तकको विमोचन गराए। गुरूले कुनै अभिव्यक्ति दिएनन्। तिनले मौन अभिव्यक्तिबाटै पुस्तक सार्वजनिक गरिदिए।


पुस्तक लेखन निम्ति एक वर्षसम्म आफूलाई सहयोग गर्ने आफ्ना सहपाठी प्रशिद्ध उद्योगपतिरव्यापारी उपेन्द्र महतोलाई भगवान कृष्णलाई सुदामाको कनिकाजस्तै आफ्नो तर्फबाट फूलकुमारी महतो ट्रष्टलाई गरेको सहयोग स्वीकार गर्न आग्रह गरे। उनले पुस्तकबाट आएको रकम आफ्नो तर्फबाट समाजसेवामा लगाइदिन उनले आग्रह गरे।

पत्रकारका रूपमा आफूले सबैको हिसाब माग्ने गरेको प्रशंग उल्लेख गर्दै विजय कुमारले आफ्नो हिसाब पनि अरूका निम्ति सार्वजनिक गरेको बताएका छन्। आफूलाई वौद्ध गुरूहरूसम्म पुग्न सहयोग पुर्‍याउने याकएण्ड यति होटलका मालिक राधेश्याम सर्राफप्रति कृतज्ञता व्यक्त गरे।

आफूसँग कुनै बेला काम गर्ने थातथलो नभएका बेला सानो कार्यालय स्थापना गर्न सहयोग पुर्‍याउने उद्योगपतिरव्यापारी प्रभाकर शमशेर राणालाई समेत धन्यवाद दिए।

पुस्तक विमोचन समारोहमा एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल, कांग्रेस नेता शेरबहादुरद देउवादेखि राप्रपा नेपालका नेता कमल थापा लगायतको उपस्थिति थियो। राजा ज्ञानेन्द्रको सक्रिय शासनकालका मन्त्रिपरिषद् उपाध्यक्ष तुलसी गिरी पनि कार्यक्रममा आएका थिए।

विजयकुमारले पूर्व प्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराई र तुलसी गिरीजस्ता दुबै नेतासँगको संगतका प्रशंग कोट्याउँदै भने, ुसत्य विपरीतार्थको बीचमा लुकेको हुन्छ।ु

उनीहरू सबैलाई भाषण नगर्ने तर अरुले गरेको भाषण सुन्न आइदिएकोमा पनि उनले धन्यवाद दिन भ्याए। विजयकुमारले एमाओवादी नेता बाबुराम भट्टराईलाई उदृत गर्दै दाहालको उचाइ घटेको बताए पनि सबै नेताभन्दा उनकै अग्लो भएको भन्दै खुशी दिए।

ुपहिले म तपाईंसँग ह्वीस्कीका पेगको अपेक्षा गर्थें,ु विजयकुमारले आफ्नो विगत कोट्याउँदै देउवातिर फर्केर भने। पूर्व प्रधानमन्त्री लोकेन्द्रबहादुर चन्दलाई राजनीतिको सट्टा साहित्यमै लागेको भए अझ राम्रो हुन्थ्यो भन्ने सल्लाह पनि दिए। भारतीय, रसियालीलगायनका राजदूतहरूको समेत उपस्थिति रहेको कार्यक्रममा समाजका एकसेएक व्यक्तिहरूको सहभागी भएका थिए।

विजयकुमारले समाजका प्रत्येक व्यक्तिको महत्ता हुने धारणा राख्दै सबै व्यक्तिका कथा उत्तिकै रोचक भएको बताए। उनले पुस्तकबारे बोल्न कांग्रेस नेता एवं चिन्तक प्रदीप गिरीलाई आग्रह गरे। यसअघि कुनै एक लेखकको पुस्तक पढ्दै नपढी समीक्षा गर्न उभिएको प्रशंग उल्लेख गर्दै गिरीले खुशी भने पढेर बोल्न आएको बताए।

विजयकुमारले  मानिसको खोजबारे उल्लेख गरेको प्रशंग उल्लेख गर्दै गिरीले उनको कृतिमा पढ्नका निम्ति प्रेरित गर्ने विषयवस्तु भएको बताए। शक्ति नभई विपरीति लिंगी पनि आउँदैनन्,' गिरीले भने।

उद्योगपतिरव्यापारी महतोले भगवानले तपाईंलाई सम्पत्ति दिन्छन् भने त्यसबाट आफ्नो जीवन शैलीलाई उच्च बनाउने भन्दा दानको शैलीलाई उच्च बनाउनुपर्ने भनाइबाट प्रेरित भएको उल्लेख गरे। उनले धनी मानिसलाई अब धेरै धनी मानिसहरूको जरुरत भएको बताउँदै भने, धनी मानिस सुरक्षित हुन सबै धनी हुनु पर्छ।
उनले विजय कुमारको पुस्तक खुशीले जसरी आफैंभित्र खुशी खोज्न प्रेरित गरेको प्रशंग उल्लेख गर्दै यो आफैभित्र खोज्न आग्रह गरे। उनले भने, ुखुशी एक्लै पाइँदैन, जति बाँड्यो उति पाइन्छ।ु

शास्त्रीय गायिका संगीता प्रधानको सुमधुर स्वरबाट सुरू र अन्त्य भएको कार्यक्रमको संचालन नायिका गौरी मल्लले उत्तिकै मीठो शैलीमा गरेकी थिइँन्। आयोजनाको भव्यता, एकसेएक व्यक्तिको उपस्थितिले सबैलाई खुशी दिएको थियो। लाग्थ्यो, कार्यक्रममा खुशीको संक्रमण भइरहेको छ।

विजयकुमारले आफ्नो पुस्तक हस्ताक्षर गरेर दिएपछि त्यो खुशी सबैका हातहातमा पुगेको छ। पुस्तकको प्रकाशक फाइन प्रिन्टका प्रबन्ध निर्देशक निरज भारीले सबैका निम्ति उपयोगी हुने किताब लेखिदिए बिजयकुमारले गुन लगाएको बताए। उनले प्रकाशनकै क्षेत्रका एउटा खुशीको समाचार प्रवाहित गर्दै भने, ुहामीले पहिलो खेपमै ३५ हजार प्रति छपाएका छौं।

खुशीको एउटा अंश विजयकुमारकै शव्दमा..


राजा ज्ञानेन्द्रसित पांचौ र २०७० मा यो लेखुन्जेल सम्मको अन्तिम भेट, संभिदान सभाको निर्वाचन हुन दुइ महिना अघि भएको थियो । त्यसबेला राजतन्त्र निलम्बित अवस्थामा पुगि सकेको थियो । चीनका राजदुतले प्रधानमंत्री गिरिजा प्रसाद कोइराला समक्ष ओहदाको प्रमाणपत्र पेश गरेपछि आउने दिनहरुको तस्वीर प्रस्ट भइसकेको थियो ।
पांचौ भेटको समयमा शक्तिका हिसाबले राजा गलिसकेका थिए । तर उनको व्यबाहरको गरिमा र शालिनतामा कुनै कमी आएको थिएन ।
त्यो भेटमा केहि राजनैतिक , केहि दार्शनिक र धर्म समबन्धी कुरा पनि भए । 

एक बिन्दुमा राजाले मलाइ सोधे – विजय , तिमीले जिन्दगीबाट के पायौ ? 'सरकार, पहिला पटक दर्सन पांउदा सरकार निकै शक्तिशाली होइबक्सन्थ्यो । त्यस दिन म जुन आदर, सम्मान र खुलापनका साथ कुराकानी गर्थे , आजको दिनमा पनि म त्यतिकै आदर, सम्मान र खुलापनका साथ कुरा गर्दै छु । त्यस दिन मेरो आवाज न घटेको थियो , न त आज बढेको छ । मैले जीवनमा पाएको भन्या यही हो , सरकार ।'

ज्ञानेन्द्र राजाको मुहारमा मुस्कान छरियो ।

केहि महिना पछि उनले दरबार छाडे । बडा शालिनता र गरिमाका साथ उनी दरबारबाट निस्किए । धार्मिक र अध्यात्मिक कारणहरु बाट भएका गद्दी त्यागका उधाहरणहरुलाइ पर राख्ने हो भने राजतन्त्रको यो निर्गम शैली विश्व ईतिहासमै बिरलै पाइएला ।

प्रदिप गिरिले एक अन्तरवार्तामा मलाइ भने –
ुराजाका रुपमा ज्ञानेन्द्रका कृत्यहरु के कस्ता भए, इतिहासले मुल्याङन गर्ला । तर जनताको इच्छाका अगाडी जुन शान्त, सहज तरिकाले, बिना प्रतिरोध, बिना रक्तपात जसरी उनी दरबारबाट बाहिरिए, त्यसले मानिसका रुपमा उनले आफ्नो गरिमा धेरै माथी पुराए ।ु

पत्रकारका नाताले हामीले मानिसलाइ उस्को जीतमा मात्र होइन, हारमा पनि नजिकबाट देख्ने मौका पाउछौ । कसैले जीत पचाउन सक्दैन , कोही हार सहन सक्दैनन । कोहीचाहि , हार र जीत दुबै पचाउन सक्दैनन ।

०००

करिबन चौध बर्ष अघि, म 'नेपाल' पत्रिकाको संस्थापक सम्पादक थिए। ती दिनहरुमा , ९ कक्षामा पढने एउटा केटो मेरा सम्पादकिय टिप्पणीहरुलाइ निकै चाख लिएर पढथ्यो रे ।

दुइ बर्ष अघि त्यो केटा मेरो घरमा आयो र भन्यो - तपाइले मागेको रोयल्टी रकम दिन म तैयार छु । के तपाइ हाम्रो प्रकाशनका निम्ति केहि लेख्न सक्नु हुन्छ ? केहि यस्तो लेख्नुस जो पढे पछि मन छोओस , केहि यस्तो लेख्नुस जो पढे पछि , बिर्सन अलि गारो होस , केहि यस्तो लेख्नुस जो मानिसलाइ काम लागोस ! नौ कक्षाको बिधार्थी छदै म भित्र लेखकिय संभावना देख्ने त्यो केटो आज २८ बर्षिय लक्का जवान भएको छ । देशको अग्रणी प्रकाशन गृह 'फाइन प्रिन्टस' को प्रबन्ध निर्देशक बनेको छ ।
निरजले देखेको संभावना र मेरो साधनाको परिणाम हो 'खुसी' ।

०००

भाद्र २०, २०७१

शुक्रबार म झिसमिसे उज्यालैमा उठछु । एउटा शुक्रबार , लङ वाकमा जान्छु । अर्को शुक्रबार कान्तिपुर दैनिकमा स्तम्भ ुआदि(ईत्यादिु का निम्ति छुट्याएको दुइ बर्ष चानचुन भयो होला । बिहान पांच बजे देखि नै कम्प्युटरको कि बोर्डमा ड्युटी दिएर दिनभरी स्तम्भका निम्ति अक्षर टिप्थे म । म छिटो लेख्न सक्दिन । प्राय आठ देखि दस घन्टा कम्प्युटर स्क्रिनमा आंखा र घांटी खियाए पछि बल्ल एउटा स्तम्भ बन्थ्यो ।

लेखेको कुरा भोली पल्ट छापिएको देख्दा राम्रो महसुस हुन्थ्यो । कयौ पाठकले मन पराए, केहिले रुचाएनन होला । मन पराए पनि , नपराए पनि पढन चाहि धेरैले नै पढे । आजभोली इन्टरनेट र सामाजिक सन्जालको युगमा कसलाइ कति पढिदै छ भन्ने झझल्को पाउन मुश्किल छैन । आदि( ईत्यादिका सबै पाठक प्रति सादर आभार व्यक्त गर्न चाहन्छु ।

आदि( इत्यादि मैले प्रथम बचनमा लेखे । ुमु शब्दको प्रयोग गर्दै ( प्रथम बचनमा लेख्न सुरु
गर्दा – ु कति म म भनेर लेख्छु भनेर नाक खुम्च्याउने केहि पण्डीतहरु समेत पछिल्लो समयमा आफै त्यहि गर्न थालेको देख्दा सन्तोष लाग्छ । अखबारहरुमा प्रथम बचन लेखन ह्वात्तै बढेको छ ।

हेनरी मिलर हुन शायद, दसकौ अगाडी लेखे ( ु २१ सौ शताब्दीको लेखन प्रथम बचनमा लेखिएको हुनेछ । तर त्यो अहिलेको भन्दा कम बेइमान हुनु पर्नेछ ।ु

फस्ट पर्सन राइटिङ ( प्रथम बचन लेखनको खतरा ( लेखकलाइ अतिरन्जनाको लोभ र अंहकारले छोप्न सक्छ । न छोप्न पनि सक्छ । अलिअलि छोप्न वा अलि अलि नछोप्न पनि सक्छ । लेखक हेरि हेरि हुन्छ ।

आज , यो लेख्न बस्दा जुगल भुर्तेललाइ बिर्से भने मलाइ पाप लाग्ने छ । तिनले मलाइ युनीकोडमा टाइप गर्न सिकाए । नसिकाएका भए, मलाइ दुइ चार हप्ता स्तम्भ पछि लेख्न अल्छी लाग्थ्यो । आदि-ईत्यादि चार अंक भन्दा अघि बढने थिएन । तर त्यसो भएन । स्तम्भ टाइप गर्दा गर्दै मलाइ लेखन सित पिरती बस्यो । त्यहि प्रेमले मलाइ 'खुसी' लेखाउन पुग्यो ।
'थ्याङ यु जुगल'

अर्को एक नाम स्वचलित रुपले मेरो मष्तिष्क मा शुक्रवार बिहान प्रवेश गर्छ ( सुधीर शर्मा । उनको सहयोग र सल्लाह बिना आदि(ईत्यादिको निर्माण हुन सक्दैनथ्यो । मैले सुधीर शर्मालाइ हमेशा सहयोगी र योग्य सम्पादकका रुपमा पाए । उनका सुझावले मेरो स्तम्भ लेखनीलाइ मजबुत बनाउन सघायो । यो कुरा मैले उनी आफै सम्पादक भएको दैनिकमा लेख्ने आंट गर्न सकिन । त्यसैले यो फेसबुक स्टाटस र ुखुसीु मा लेखे ।

अनुहार भरि भालु झै रौ भएकी भावना थामीको तस्वीर सहित ुआंसु देखि मुस्कान सम्मु शिर्षकको लेखनलाइ जुन प्रमुखताका साथ सुधीरले छापे , त्यो म बिर्सन सक्दिन । भावना थामीका गरिब मजदुर बा ले मलाइ धेरै आशिष दिएका थिए , त्यो आशिष सुधीर शर्मा र फोटोग्राफर भाइ नरेन्द्र श्रेष्ठलाइ लागोस ।

तस्बिर र समाचार स्रोत, सेतोपाटी डटकम र विजयकुमारको फेसबुक ।