सडक किनारको मस्तीशाला

विनोद
सूर्यविनायक क्षेत्र कटेपछि राजधानी भित्रिने नाकाका विभिन्न ठाउँमा खुलेका कटेज अहिलेको पुस्ताको ‘मस्तीशाला’ बन्न थालेका छन् । प्रेमिका हुन् अथवा केही घन्टाका लागि खरिद गरिएका युवतीहरु तिनीहरुलाई घुमाउने र रसलीलामा रमाउने ठाउँका रुपमा विकसीत हुन थालेका छन्, यस्ता कटेजहरु । सूर्यविनायकदेखि साँगासम्म शुक्रबारले केही दिन अघि गरेको अध्ययनअनुसार यस्ता सहज कटेजहरु दर्जनभन्दा बढि भेटिएका थिए । 

राजमार्गसँग नजिक रहेका तर प्रशासनको पहुँच कम हुने गरेका कारण जोडीहरुको गन्तव्यको नयाँ आश्रयस्थलका रुपमा कटेजहरु प्रख्यात हुन थालेका छन् । उक्त कटेजहरुको प्रमुख ग्राहकका रुपमा राजधानीबाट घुम्ने बाहनामा त्यहाँ पुग्ने जोडी नै हुन् । ‘जोडी आउँछन्, कटेजमा बस्छन् । अश्लील काम पनि गरेको आक्कल झुक्कल देखिन्छ । तर, हामी आफ्नो कामबाहेक अरु कुरामा ध्यान दिँदैनौं ।’ साँगास्थित एक कटेजमा कार्यरत कर्मचारीले भने,‘यसबारेमा ध्यान दिए अर्को पटकदेखि व्यावसाय चल्दैन ।’
ती कर्मचारीका अनुसार उनी कार्यरत कटेजमा मात्र दैनिक १२ देखि १८ जोडीसम्म आउने गरेका छन् । विदाको दिन शनिबार जोडी ज्यादा आउने गरेको उनले बताए । काठमाडौंमा रहेका ३० हजार यौन व्यावसायीहरुका लागि पनि ती आम्दानीका सहज ठाउँका रुपमा विकास हुन थालेका छन् । फँस्टाउँदै गएको ‘मोवाइल पार्टनरसीप’ले उनीहरुलाई फाइदा पु¥याएको छ ।
राजधानीमा प्रशासन र स्वयम् होटल व्यावसायीले पनि यौनसम्पर्क गर्न नदिने भनेर अभियान चलाएपछि व्यावसायीक र गैरव्यावसायीक जोडिपनि राजधानी बाहिरको सुरक्षित आश्रयस्थलको खोजीमा यो क्षेत्रमा आउन थालेका छन् । ‘यहाँ आउने ग्राहकले सिधै केटीको ‘डिमान्ड’ गर्दैनन् । उनीहरु आफैंले ल्याउने गरेका छन्, ल्याएर के हुन्छ भन्नेबारेमा हामीले प्रष्टसँग भन्नसक्ने स्थिति छैन ।’ साँगास्थित अर्का रेष्टुरेन्ट सञ्चालकले शुक्रबारसँग भने,‘हामीकहाँ दुई चारजना परिवारसहित बस्ने कटेजहरु छन्, त्यहाँ जोडीमात्र पनि पुग्छन् । अरु कुरा भन्न सकिन्न ।’ आफ्नो कटेजमा सर्भिस दिनेहरु पनि सवै पुरुषहरु भएकाले यौनबारेको चासो राख्ने नगरेको उनको भनाई थियो ।
राजधानीमा बेरोजगारहµ बढेका छन् ।  राम्रो लाउने, मीठो खाने रहरले मान्छेलाई यौनव्यवसायतिर डोहो¥याउ“न थालेको छ । समयस“गै फेरि“दै गएको यौनव्यवसाय क्याबिन, गजल रेस्टुरेन्ट, डान्स, मसाज हु“दै अहिले ओपन होटलको µपमा मौलाइरहेको प्रहरीले पनि स्वीकार गरेको छ । नाका क्षेत्रमा पनि यस्ता महिलाहरुको सम्पर्क बढ्न थालेको छिटपुट जानकारी आउन थालेको महानगरीय प्रहरी वृत्तले जनाएको छ ।
त्यसो त २००६ र ७ मा राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले गरेको एक अध्ययनअनुसार काठमाडौं उपत्यकामा १२ वर्Èदेखि ३० वर्Èसम्मका करिब ४० हजार महिला क्याबिन रेस्टुरेन्ट, मसाज पार्लर र डान्स रेस्टुरेन्टमा कार्यरत थिए । अहिले सो अनुपातमा अझ बढेका छन् । राजधानीमा यौन व्यावसायमा कडाई गरेपछि उनीहरु राजधानी छिर्ने नाकातिर बढेका हुन् । बर्सेनि पा“चदेखि सात हजार नेपाली युवती भारतीय बजारमा पु¥याइने गरिएको थियो । अहिले सो संख्या राजधानीमै व्यस्त हुने गरेको पनि तथ्यांक छ । अन्तर्राष्ट्रीय श्रम संगठनले सन् २००१ मा गरेको अध्ययनले नेपालका १२ हजार किसोरी यौन व्यावसायमा लाग्ने गरेका छन् ।
नेपालमा संगठित रुपमा यौनव्यवसाय गरेको नपाइए पनि राजधानीको ठमेललगायतका लज, रेस्टुरेन्ट, रिसोर्ट तथा गेस्टहाउस यौनसम्पर्क गर्ने सुरक्षित स्थलका रुपमा विकास भएका थिए । अहिले नाका क्षेत्रमा रहेका रेष्टुरेन्ट त्यसरी मौलाउँदै गएको स्थानीयहरुले बताउने गरेका छन् ।
मुलुकभित्रै यसरी यौनव्यवसाय फस्टाइसक्दा पनि यसको भरपर्दो अध्ययन भएको छैन । गाउँमा अभिभावकले पालनपोषण गर्न सक्ने अवस्था भएका महिला पनि नयाँ जीवन र अवसर खोज्दै यो पेसामा आइपुग्ने महिलाका लागि काम गर्ने शक्ति समूहको एक अध्ययनले देखाएको छ । शक्ति समुहले विभिन्न ठाउँमा यौन व्यावसायमा संलग्न महिलाहरुसँग यसप्रकारका अन्तर्किया गरिरहन्छ ।
एक सर्वेक्षणमा ४० प्रतिशत यौनकर्मी १८ देखि २० वर्र्षका र ३३ प्रतिशत १८ वर्र्षमुनि भएको पत्ता लागेको थियो । उनीहरुमध्ये गुरुङ, राई र तामाङ जातिका ३५ प्रतिशत र क्षेत्री २७ प्रतिशत, बाहुन १३.६ प्रतिशत र मगर १०.६ प्रतिशत छन् । त्यस्तै, ५१ प्रतिशत आंशिक साक्षर, ३१ प्रतिशत निरक्षर र २० प्रतिशतले पढाइ छाडेको पाइएको थियो । शक्ति समुहको एक अध्ययनले काठमाडौंका ठमेल, बालाजु, माछापोखरी, गोंगबु, रत्नपार्क र काटेश्वर एरियामा बढी यौनव्यवसाय हुने गरेको देखाएको छ । ती क्षेत्रमा मात्रै ६८ वटा क्याबिन रेस्टुरा, १६ वटा दोहोरी, दुई दर्जन बढी ओपन होटल र १० भन्दा बढी डान्सबार रहेको छ । अहिले यसमा प्रहरी हस्तक्षेप बढेपछि नाकाक्षेत्रमा यस्ता रेष्टुरेन्ट सरेका छन् । झण्डै १० प्रतिशत रेष्टुरेन्टहरु सुर्यविनायकदेखि बनेपासम्म रहेको अनुमान गरिएको छ ।