महिलाको मुद्दामाथि नारायणकाजी उदार, नेताहरुले किन भने लिंग परिवर्तन गर ?

स्थान-पाँचतारे होटल, वानेश्वर 

कार्यक्रम-संविधानसभामा महिला प्रतिनिधित्व

वक्ताहरु-नारायणकाजी श्रेष्ठ, विद्या भण्डारी, रामशरण महत

यतिवेला दलहरु संविधानसभामा समानुपातिकतर्फका सभासदको नाम पठाउने छलफलमा जुटेका छन् । निर्वाचन आयोगले समय थपेर उनीहरुलाई आगामी बुधबारसम्मको समयसीमा दिएको छ । र, समानुपातिकमा कम्तिमा ५० प्रतिशत महिला सभासदको नाम हुनुपर्ने प्रत्येक दलहरुलाई निर्वाचन आयोगको ऐन पनि अनिवार्य छ ।

एभरेष्ट होटलमा आफ्ना भनाई राख्दै एमाओवादी नेता नारायणकाजी श्रेष्ठ 

बोलाइएका अतिथि मध्ये एकीकृत नेकपा माओवादीका नेता नारायणकाजी श्रेष्ठ प्रकाश सवैभन्दा छिटो आइपुगे । उनी निर्धारित समयभन्दा १० मिनेट छिटो आइपुगेका थिए । त्यसपछि क्रमशः नेपाली कांग्रेसका नेता डा. रामशरण महत, एमालेकी उपाध्यक्ष विद्यादेवी भण्डारी पनि आइपुगेका थिए । 

कार्यक्रममा नेता प्रकाशले संविधानसभामा ३३ प्रतिशत महिला सहभागीताका सवालमा भने निक्कै चासो दिएका थिए । उनले उच्चस्तरीय राजनीतिक समितिमा महिला अधिकारका लागि बोल्दा सवै नेताहरुले उडाएको सन्दर्भलाई पनि बताए । मकवानपुरको कार्यक्रम छाडेर महिला सहभागीतको विषय भएको कार्यक्रममा बसेका उनले भने,‘संविधानसभामा सवै ठूला राजनीतिक दलहरुले ५० प्रतिशत महिला पठाए पनि ३३ प्रतिशत प्रतिनिधित्व नहुने करिव–करिव निश्चित भइसकेको छ ।’ उनले राजनीतिक समितिमा पटक पटक व्यवाहारिक कुरा गरेर अघि बढ्नका लागि आफुले सुझाव दिएको दाबी पनि गरे । उनले अधिकारका कुरा गर्दा नेताहरुले आफुलाई उडाएको सन्दर्भ निकाल्दै भने,‘निर्वाचन अघिका वैठकमा मैले बारम्बार सहभागीतालाई वैज्ञानिक बनाऔं भने, गम्भिर विषयलाई टालटुले नबनाऔं पनि भनें । तर, नेताहरुले उल्टै मलाई उडाउनुभयो ।’ 

राजनीतिक दलहरुले गम्भिर रुपमा छलफल नगरी सामान्य रुपमा लिएका कारण अहिले समस्या परेको उनको भनाई थियो । ‘व्याहारिक रुपमा काम गरौं भनें, हुने कुरा पुरा गरौं भनें ।’ श्रेष्ठले भने,‘प्रकाश जी निक्कै अधिकारवादी भइसक्नुभयो उहाँलाई लिंग परिवर्तन गरी महिला संघमा पठाऔं भनेर समेत नेताहरुले उडाउनुभयो ।’

उनले ३३ प्रतिशत पु¥याउने हो भने सवै दलहरुले रियलाइजेशन गर्नुपर्ने बताए । उनले थपे,‘पार्टीहरु महिला सहभागीताका विषयमा गम्भिर छैनन्, गर्छन् भन्ने मलाई लाग्दैन । प्रत्येक पार्टीले समानुपातिकमा ५६ प्रतिशत र मनोनित २५ मा ५० प्रतिशत अनिवार्य महिला पठाएमात्र पनि ३३ प्रतिशत पुग्नेछ ।’

प्रकाशले राजनीतिक समितिमा रहेका नेताहरु नै महिला अधिकारको विषयमा गम्भिर चासो दिन चुकिरहेको उल्लेख गरे । प्रकाशले एमाले उपाध्यक्ष विद्या भण्डारीलाई साक्षी राख्दै भने,‘मैले विद्या जीलाई पनि वैठकमा बसेर महिलाको प्रतिनिधित्वको विषयमा गम्भिर कुरा गरौं भनेर बस्नोस पनि भनेको थिएँ । उहाँ बस्नुभएको थियो । तर, कुरा गम्भिर भएन, ३३ प्रतिशत पु¥याइदिने प्रकारले छलफल भएको थियो ।’

प्रकाशले भनेको कुरामा तथ्य रहेको भण्डारीले पनि स्वीकार गरिन् । उनले दलहरु महिला सहभागिता प्रतिनिधित्वको विषयमा गम्भिर नभएको बताइन् । भनिन्,‘निर्वाचन हुनुभन्दा अघि नै निराश थिएँ, आज परिणाम त्यस्तै देखिँदैछ ।’ उनले महिला सहभागिताका लागि २५ सिट रिजर्भमा राख्न पनि आफुले भनेपनि त्यो कार्यान्वयन हुन नसकेको बताइन् । 

कागंग्रेस नेता रामशरण महतले महिला सहभागीताका लागि स्थानीय तहबाट नै प्रयास हुनुपर्ने बताए । उनले भने,‘निर्वाचनमा महिलाहरुले हारे, जित्ने कला वेग्लै हो, तल्लो तहबाटै महिला नेतृत्व विकास हुनुपर्छ ।’

मिडिया एडभोकेसी ग्रुप, संचारिका समुह, साथी, दीदीबहिनीलगायतका महिला अधिकारका लागि काम गरेका संस्थाले गरेको उक्त कार्यक्रममा नेताहरुले त्यसो भनेका थिए ।