चिनियाँ नेताले एमाओवादी पात्रलाई भन्दिए–इतिहाँस सवैलाई थाहा छ, अव के हुन्छ ?

चीन नेपालको आन्तरिक राजनीतिको अवस्था कस्तो हुनेछ भन्ने विश्लेषण गरिरहेको छ, उ स्थिर नेपालको पक्षमा उभिएको अधिकारीहरु बताउँछन् ।

नेपाली राजनीतिमा अहिले चीनको चासो स्वभाविक बनेको प्रमाण चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका विदेश मामिला उपमन्त्री आइ पिङको भ्रमण एउटा ठोस प्रमाण हुनसक्छ । 

नेपाली राजनीतिमा विकास भइरहेको सम्बन्ध र संसदमा एकीकृत नेकपा माओवादीको स्थिति अनि सकडमा नेकपा–माओवादीको राजनीतिक उपस्थितिको विश्लेषण चिनियाँ कम्प्युनिष्ट पार्टीका लागि चासो बनेको छ । त्यसकारण चिनियाँ सत्ताले दुई माओवादीको अवस्था र वर्तमान राजनीतिक परिवेशमा नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमालेको भुमिकाबारे गहिरो चासो लिएको छ । त्यो चासोको एउटा पाटो थियो नेपालका विदेश मामिला हेर्ने पत्रकारहरुसँग चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको विदेश मामिला हेर्ने सदस्यबीच सोमबार होटल याक एण्ड यतीमा भएको अनौपचारिक बहस । 

‘नेपालको राजनीति अव कसरी जानेछ ? के समयमा नै नयाँ संविधान आउनेछ ? के एमाओवादीले तोकिएको समयमा बन्दसुचीको सिफारिस गर्ला ? गरेन भने के हुन्छ ? नेकपा–माओवादीलाई कस्तो शक्तिका रुपमा लिइएको छ ?’ चीनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीकी विदेश विभागमा रहेर एसीया क्षेत्र हेरिरहेकी राओ हुई हुआले पत्रकारसामु आफ्ना यस्ता प्रश्नहरु राखिन् । उनको प्रश्न नेपालको आन्तरिक राजनीतिबारे बुझ्ने अपेक्षाकै थियो । र, पत्रकारहरुले पनि राजनीतिक विश्लेषणको आधारमा आफ्ना फरक धारणा राखिदिए । ‘यो अपेक्षाकृत नतिजा हो, यस्तै आँकलन गरिएको थियो ।’ केहीले यस्तो जवाफ फर्काएका थिए । अनि केहीले भने,‘चीन, भारत र पश्चिमा मुलुकहरुको एजेण्डामा भरपर्छ । तपाइहरुको भुमिकाले नै नेपाली राजनीति र संविधानको विषय टुंगो लाग्छ ।’

एमाओवादी तेस्रो पार्टी हुनुको कारणबारे खुलाउँदै जनयुद्ध, जनसरकार, आन्दोलनको तर्क उठाएका क्रान्तिकारी पत्रकार संघका नेता गोविन्द आचार्यको तर्कमाथि हुआको उत्तर थियो,‘इतिहाँस हामीलाई थाहा छ, को कसरी आयो भन्ने । अव के हुन्छ भन्ने विश्लेषण र सम्भावनाका कुरा गरौं ।’

नेपाली पत्रकारहरुसँगको अनौपचारिक छलफलका क्रममा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीकी सदस्य हुआ याक एण्ड यती होटलमा ।
तस्बिर ः रासस

चीनलाई नेपालमा संविधान बन्छ या बन्दैन भन्ने चिन्ता छ । र, उसले पत्रकारसँग यसबारेमा बुझ्न चाहेको थियो । उपस्थित झण्डै डेढ दर्जन पत्रकारहरुले संविधान बन्ने साझा विश्लेषण राखेका थिए । त्यसमा हुआ विश्वस्त भइन् ।

चीनको राजनीतिक चासो के हो ? भन्नेबारेमा हुआले त्यति खुलस्त कुरा गरिनन् । तर, उनी भन्छिन्,‘नेपालको अस्थिर राजनीतिक अवस्था होइन, स्थिर नेपाल मित्र राष्ट्रका नाताले हाम्रो चाहना हो ।’ आइ पीङको राजनीतिक भेटमा प्रत्यक्ष सहभागी भएकी हुआले राजनीतिक दलका नेताहरुले चीनसँग गरेको परामर्शको अधिक अंश खुलाइन् । उनले भनिन्,‘नेताहरु सहमतिका लागि लागि परेका छन्, हामीले त्यो बुझ्यौं । सहमतिमै नयाँ संविधान जारी गरिने प्रतिबद्धता उनीहरुले गरेको तथ्य पत्ता लगायौं । सहमतिपछि राजनीतिक स्थायीत्व गरि विकासमा नेपालको भुमिका बलियो हुनुपर्छ भन्ने हाम्रो इच्छा हो ।’

केही पत्रकारहरुले राजनीतिक अस्थिरताका समयमा अन्य मुलुकजस्तै चीनका पनि विभिन्न प्रतिनिधिमण्डलले नेपालको भ्रमण गरिरहँदा चीनको राजनीतिक चासो अलिक धेरै नै भइसकेको प्रश्न उठाएपछि हुआले त्यसलाई प्रष्ट बनाउने कोशिश गरिन् । उनले भनिन्,‘नेपाल–चीन मित्रराष्ट्र हुन् । छिमेकी भएका नाताले हामीले सहयोग गर्नुपर्ने दायित्व हुन्छ । पक्कैपनि चीनियाँ प्रतिनिधि मण्डलको भेट राजनीतिकमात्र नभएर पर्यटन, सांस्कृतिक, विकासका लागि पनि भएका छन् । हामीलाइृ नेपालको राजनीतिक चिन्ता छैन तर हामी छिमेकी भएकाले ध्यान दिने प्रयत्नमा हुन्छौं ।

९ पुसमा कमाण्डर पोष्ट दैनिकको एन्कर समाचार